Rulrajdo, unua parto

Kia paro de semajnoj. La vivo en la Mararmeo estas vera rulrajdo. Mi skribis pli frue pri klaso ĉe Blackwater. Nu, tio ne faris tiom bone -- fakte, mi malsuksesis la klason, per ŝosi la instruiston. D'oh!

Mi kaj alia studento estis asocianoj, kaj dum la dua "vera" ekzerco (kiam ni uzis "simunition" -- pentropilkoj pafita per speciala pafilo), ni estu enirinte en malgranda ekspeda ejo kaj "klarigi" ĝin. Li estu irinte unu direkton, por klarigi duonon de la ejo, kaj mi estu irinte alian direkton, por klarigi la alian duonon. Li eniris, renkontis "teruriston" (alian studenton en la rolo de teruristo), ŝosis lin, kaj kontinuis en la alian angulon, kie staris la instruisto. Tie li ŝosis lin ankaŭ, io kiu oni forte avertis ilin ne fari. Mi klarigis mian unuan angulon, tiam turnis kaj vidis ke mia asociano estis ŝosinte personon en la alia angulo. Nu, la alia persono (la instruisto) estis malantaŭ de ŝtuparo konstruita en la eju. Mi ne vidis la "teruristo", kiu kuŝiĝis sur la planko; mi nur vidis ke mia asociano estis engaĝante personon, kaj mi ne povis vidi la oranĝan veston de la instruisto per la ŝtuparo kaj mia spir-vaporita masko. Mi neniam, neniam, neniam estu ŝosinte tra la ŝtuparon -- mi povus esti trafinte mian asocianon per misŝoso. La instruisto elpaŝis kaj mi vidis la oranĝan veston kaj pensis, "nu, fik." La instruistoj fortenis niajn pafilojn kaj sendis nin ekster de la ejo, kaj tiam oni informis nin ke ni estis faligis el la klaso. Ķus tiel.

Nun, mi ne precize kredas ke oni traktis nin malĵuste -- oni ja klarigis al ni dum la klaso, ke se ni ŝosus la instruistojn, ni estus faligitaj. Ği estas ekzemplo de "malebleco identigi celojn", kaj estis afero de sekureco. Sed mi kredas, ke ĉi tio estas malbona eduko. Se studento faras eraron, estas gravega tuj korekti la eraron, precize se la problemo povus rezulti en la trafo de la malkorekta celo. Se oni ne faras ĉi tion, oni kreas veran timon en la penso de la studento -- se mi estu en vera situacio, ĉu mi mismortigos ŝipanon? pensas la studento.

La instruistoj estis tre zorgaj lasi nin scii ke ni eblos reveni al la klaso. Sed mi ne povos reveni antaŭ la ŝipo marveturos en malamikan ĉirkaŭaĵon. Do dankon por nenion, klaso. Sed mi ja multe pripensis tion, kaj aranĝos metodojn por ekzerci min en celekkonado. Mi sendis leteron al la instruejo kaj suĝestis ke estu pli bona ideo por provi korekti tiajn problemojn antaŭ faligi studentojn for de la klaso, kaj se la studento ne estas korektebla, tiam faligi la studenton kaj sendi mesaĝon al la ŝipo rekomendante ke oni formetas ĉiujn de la kvalifikoj de la studento -- ĉar se la studento ne povas lerni kiel oni ekkonas rektajn celojn, la studento ne tenu armilojn.

La 28-an de aŭgusto, 1963

"Mi Havas Sonĝon", de D-ro Martin Luther KING, Jr.

Mi feliĉas kunigi kun vi hodiaŭ per kiu tiu iros en historion esti la plej granda demonstratio por libereco en la historio de via nacio.

Antaŭ kvin dudekoj de jaroj, gradega usonulo, en kies simbola umbro ni hodiaŭ staras, subskribis la Proklamon de Emancipiĝo. Ĉi tiu momenta dekreto iris kiel granda gvidmarko de espero al miliardoj de Nigrulaj sklavoj, kiu estis ekbrulita en la flamoj de velkanta maljusteco. Ĝi iris kiel ĝoja tagiĝo por finigi la longan nokton de iliaj kapteco. Sed post cent jaroj, la Negrulo ankoraŭ ne estas libera. Post cent jaroj, la vivo de la Negrulo ankoraŭ estas malĝoje kriplita per la brakĉeno de apartigeco kaj la ĉenoj de diskriminado.

Post cent jaroj, la Negrulo vivas sur sola insulo de malriĉeco en la mezo de vasta maro de materiala prospero. Post cent jaroj, la Negrulo ankoraŭ suferedas en la anguloj de Usona socio kaj trovas sin ekzilanto en sia propra lando. Do ni iris ĉi tien hodiaŭ por dramatigi hontplenan kondiĉon.

Per iu senco, ni venis al la ĉefurbo de nia nacio por kontantigi ĉekon. Kiam la arĥitektoj de nia granda republiko skribis la grandiozajn vortojn de la konstitucio kaj la Deklaro de Sendependeco, ili subskribis promesantan noton por kiu ĉuj Usonulo estis iĝota heredanto.

Ĉi tiu noto estis promeso ke ĉiuj homoj, jes, nigraj homoj tiom tute kiom blankaj homoj, avaliĝos al la neaparteblaj rajtoj de vivo, libereco, kaj la ĉasado de ĝojeco.

Estas evidenta hodiaŭ ke Usono defaŭltis je ĉi tiu promesota noto kie koncerniĝis siaj civitanoj de koloro. Anstataŭ honori ĉi tiun sanktan obligecon, Usono donis al la Negrula popolo malbonan ĉekon, ĉeko kiu revenis markita "nesufiĉa kaso".

Sed ni refuzas kredi ke la banko de justeco estas bankrota. Ni rifuzas kredi ke estas nesufiĉa kaso en la grandaj volboj de ebliĝeco de ĉi tiu nacio. Do ni iris por kontantigi ĉi tiun ĉekon, ĉeko kiu donos al ni demandante la rixcojn de libereco kaj sekurecon de justeco.

Ni ankaŭ iris al ĉi tiu sanktita loko por rememori Usonon pri la fiera urĝeco de Nun. Ĉi tiu ne estas la tempo por eniĝi en la lukso de plimalvarmiĝi aŭ por teni la trankviliganta drogon de laŭgradismo.

Nun estas la tempo por fari reala la promeson de demokratio.

Nun estas la tempo por leviĝi el la malhela kaj senaĵa valo de apartigeco al la sunbrilita vojo de raca justeco.

Nun estas la tempo por levigi nian nacion el la movsabloj de raca maljusteco al la solida roko de frateco.

Nun estas la tempo por fari justecon realeco por ĉiu de la infanoj de Dio.

Estus mortanta se la nacio suprevidus la urĝeco de la moment kaj subtaskus la konstato de siaj koloritaj civitanoj. La varmegiĝa somero de la rekta malkontento de la Negrulo ne forpasos ĝis estas enfortanta autumno de libereco kaj egaleco. Mil nau cent sep dek tri ne estas fino sed komenco. Tiuj kiuj esperas ke la Nigrulo bezonis ellasi vaporon kaj nun kontentiĝas havos malĝentila vekiĝo se la nacio revenas al komerco kiel kutime.

Estos nek repozo nek trankvilo en Usono ĝis oni koncedas al la Negrulo rajtojn de civitaneco. La kirlventoj de ribelo daŭros tremigi la fundamentojn de nia nacio ĝis la hela tago de justeco aperas.

Sed estas io kion mi devas diri al mia popolo kiu staras sur la varma sojlo kiu kondukas en la palacon de justeco. En la proceso de gajni nian rektan lokon ni devas ne esti kulpa de malrektaj agoj.

Ne serĉu ni kontentigi nian soifon por libereco per trinki el la taso de amareco kaj malameco. Ni devas ĉiam konduki nian batalon sur la alta plano de digno kaj disciplino. Ni devas ne permesi nian krea protesto deevolui en fizikan perforto. Denove kaj denove ni devas leviĝi al la estraj altoj de kontraŭigi fizikan forton per anima forton.

La mirinda nova militaneco kiu engluti la Negrulan komunecon devus ne gvidi nin al malfido de ĉiuj blankaj homoj, ĉar multe el niaj blankaj fratoj, kiel pruvita per ilia esteco ĉi tie hodiaŭ, eksciĝis ke ilia destino estas kunligita kun nia destino. Ili eksciĝis ke ilia libereco estas nedisigeble ligita al nia libereco. Ni ne povas aparte marŝi.

Kaj dum ni marŝas, ni devas fari la garantiaĵon ke ni ĉiam marŝos foren. Ni ne povas returni. Estas tiuj, kiuj demandas al la dediĉantoj de civitanaj rajtoj, "Kiam ni kontentiĝos?" Ne neniam povas kontentiĝi tiom longe kiom la Nigrulo estas la viktimo de la neparoleblaj hororoj de policia brutaleco.

Ni neniam povas kontentiĝi tiom longe kiom niaj korpoj, pezaj per la laceco de vojaĝi, ne povas atingi subluon en la moteloj de la aŭtostradoj kaj la hoteloj de la urboj.

Ni ne povas kontentiĝi tiom longe kiom la baza translokeco estas el pli malgranda geto al la pli granda.

Ni neniam povas kontentiĝi tiom longe kiom niaj infano estas malvestiĝita el siaj memeco kaj rabita el sia digno per signoj deklaranaj "por blankuloj nur."

Ni ne povas kontentiĝi tiom longe kiom Negrulo en Mississippi-Ŝtato ne permisiĝas voĉdoni kaj Negrulo en Nov-Jorko kredas li havas nenion por kio voĉdoni.

Ne, ni ne kontentiĝas kaj ni ne kontentiĝos ĝis justeco subrolas kiel akvoj kaj pravegeco kiel povega fluo.

Mi ne estas nesciante ke iuj el vi venis ĉi tien el viaj provaĵoj kaj afliktadoj. Iuj el vi venis freŝe el mallarĝaj prizonaj celoj. Iuj el vi venis el lokoj kie via serĉo por libereco restiĝis vin ektrafitaj per ŝturmoj de persekutoj kaj aĉstarantaj per la ventoj de policia brutaleco.

Vi estis la veteranoj de krea suferado. Daŭru labori kun la fido ke neperlaborita sufereco estas amortiza.

Reiru al Mississipi-Ŝtato, reiru al Alabama-Ŝtato, reiru al Sud-Karolina-Ŝtato, reiru al Georgia-Ŝtato, reiru al Louisiana-Ŝtato, reiru al la mizerkvartaloj kaj getoj de niaj modernaj urboj, sciante ke iel ĉi tiu situacio povos kaj estos ŝanĝiĝi.

Ne trempiĝadu ni en la valo de malespero. Mi diras al vi hodiaŭ, miaj amikoj, ke eĉ kvankam ni frontas la malfacilojn de hodiaŭ kaj morgaŭ, ni almenenax havas sonĝon. Ĝi estas sonĝo profunde enradikita en la Usona sonĝo.

Mi havas sonĝon ke unu tagon ĉi tiu nacio surleviĝos kaj ĝisvivos la veran signifon de sia kredkonfeso: ni tenas ĉi tiujn verojn esti mem-evidentaj -- ke ĉiuj homoj estas kreitaj egalaj.

Mi havas sonĝon ke unu tagon sur la ruĝaj montetoj de Georgia-Ŝato la filoj de eksklavoj kaj la filoj de ekposedantoj de sklavoj eblos kunsidi ĉe la tablo de frateco.

Mi havas sonĝon ke unu tagon eĉ la Ŝtato de Mississippi, ŝtato varmegiĝas per la varmego de premado, aliformiĝos en oazon de libereco kaj justeco.

Mi havas sonĝon ke miaj kvar etaj infanoj unu tagon vivos en nacio kiu oni ne juĝas ilin per la kolor de iliaj haŭto, sed per la enhavo de ilia naturo.

Mi havas sonĝon hodiaŭ.

Mi havas sonĝon ke unu tagon suben in Alabama-ŝtato, kiu ĝiaj sovaĝaj racistoj, kiu ĝia gubernatoro kun lipoj gutantaj per la vortoj de interpoziceco kaj nuligeco; ke unu tagon ja suben en Alabama-ŝtato etaj nigraj knaboj kaj nigraj knabinoj eblos kunligi la manojn kun etaj blankaj knaboj kaj blankaj knabinoj kiel fratinoj kaj fratoj.

Mi havas sonĝon hodiaŭ.

Mi havas sonĝon ke unu tagon ĉiu valo estos solenita, kaj ĉiu monteto kaj ĉiu monto estos malaltigita, la malglataj lokoj fariĝos ebenaĵoj kaj la malrektaj lokoj fariĝos rektaj kaj la gloro de la Eternulo konigita kaj ĉiu karno vidos ĝin kune.

Ĉi tiu estas nia espero. Ĉi tiu estas la fido kun kiu mi revenos al la Sudo. Per ĉi tiu fido ni eblos elĉizi el la monto de malespero ŝtonon de espero.

Per ĉi tiu fido ni eblos aliformigi la tintantajn malakordojn de nia nacio en belega simfonio de frateco.

Per ĉi tiu fido ni eblos kunlabori, kunpreji, kunbatali, kuniri al la malliberejo, kungrimpi supren por libereco, sciante ke ni estos liberaj unu tagon.

Ĉi tiu estos la tago kiam ĉiuj el la infanoj de Dio eblos kanti kun nova signifo "Pri vi mi' lando, dolĉ' land' libereco, pri vi mi kant'. ki' mortiĝis patroj, ki' fieris la pilgrimoj, el ĉiuj montflankoj, sonoru libereco!"

Kaj se Usono estiĝos granda nacio, ĉi tiu devas veriĝi. Do sonoru libereco el la montetsupraĵoj de Nov-Hampŝir-Ŝtato. Sonoru libereco el la povaj montoj de Nov-Jork-Ŝtato.

Sonoru libereco el la altigaj Alligen-montoj de Pensilvanio.

Sonoru libereco el la neĝ-kufitaj Rokoj de Kolorado-Ŝtato.

Sonoru libereco el la kurbplenaj deklivoj de Kalifornio.

Sed ne nur tio, sonoru libereco el Ŝtona Monto de Georgia-Ŝtato.

Sonoru libereco el ĉiu monteto kaj moleholmo de Mississippi-ŝtato kaj ĉiu montflanko.

Kaj ĉiam ĉi tio okazos, kiam ni permesos libereco sonori, kiam ni permesos ĝi sonori el ciu luantejo kaj ĉiu vilaĝeto, el ĉiu ŝtato kaj ĉiu urbo, ni eblos plurapidigi tiun tagon kiam ĉiuj el la infano de Dio, nigraj homoj kaj blankaj homoj, judoj kaj nejudoj, protestantoj kaj katolikoj, eblos kunligi la manoj kaj kanti per la vortoj de la maljuna spiritaĵo, "Liberaj finfine, liberaj finfine, danko al Dio Ĉiopova, ni estas liberaj finfine."

Dankon al Festtagoj sur la Reto por la anglalingva teksto de la dirado.